Drie werelden samenbrengen? Het is een kwestie van klein beginnen en te durven die ‘ene’ te zijn.

Op 1 november organiseerde Rijnconsult een seminar voor het Sociaal domein.

Het doel van de dag is ‘de drie werelden’ binnen het Sociaal domein samen te brengen en de huidige uitdagingen tegen het licht te houden. Waar kan dit beter dan in de transparante setting van het monument van licht en lucht, de Zonnestraal, met uitzicht over de Hilversumse heide. De locatie op zichzelf werkt al ontwapenend en daar sluit iedereen dankbaar bij aan, zowel de deelnemers als de sprekers.

De dag begint met een opening van Annette Wolthers (wethouder Hilversum), die vanuit haar rol als wethouder spreekt over de uitdagingen die ze tegenkomt en de rol van de gemeente. Kenmerkend is het hands-on karakter, dat van haar verhaal afspat. Bas van der Velde (Partner Rijnconsult) speelt in zijn verhaal in op de rol van de gemeente en duidt op een uitdagende, wat ironische wijze, dat de gemeente, de zorginstelling én de klant een rol hebben. Hij stelt ons de uitgading, “hoe gaan we nou samen regisseren?”. Diederik Hommes (Directeur Rijnconsult) neemt ons vervolgens mee in de cliëntreis die hij heeft meegemaakt in het Sociaal Domein. Niet als adviseur, maar in zijn rol als vader. In zijn verhaal worden de stiltes af en toe onderbroken door een pijnlijke lach, of kreun, van herkenning.

Vervolgens is het aan de zorgbestuurder om haar verhaal te brengen. Ingrid Widdershoven (RvB Koraal Groep) krijgt de schone zaak de zaal mee te nemen naar het perspectief van de zorg. Op een ontwapende manier komt ze letterlijk dichtbij het publiek en vertelt ze over waarom ze bewust is overgestapt, van wethouder, naar de zorginstellingen. 'Het kan namelijk! We moeten het alleen hebben over daar waar het ertoe doet en niet over waar het veilig voelt, geld.' Haar belangrijkste tips luiden: biedt perspectief, blijf als zorginstelling dichtbij jezelf en kijk eerst of je echt dezelfde taal spreekt alvorens je de samenwerking aangaat.

Van de zorgbestuurder gaan we naar de gemeente. Albert Vader (Wethouder Vlissingen) brengt op overtuigende wijze de boodschap, dat de transformatie eigenlijk pas net begint. De spelers binnen het domein zijn net opgewarmd. Met een gezonde zelfreflectie kijkt hij terug naar zijn eigen acties als wethouder. Van het optuigen van een toegangsorganisatie die zwaar onderschat werd tot aan de nieuwe wijzen van inkopen die nodig zijn in het huidige stelsel. Albert eindigt zijn betoog met de stelling, 'zetten we in op een stelselwijziging of gaan we voor maatschappelijke solidariteit?' Waarop er als antwoord van de zaal een collectief 'nee' klonk op de stelselwijziging.

Van instituties gaan we daarna weer terug naar de bedoeling, de cliënt, dit keer vertegenwoordigd door Ilya Soffer. Ilya is directeur van ieder(in) Netwerk, voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Met kwetsbare voorbeelden uit haar eigen situatie, verhalen uit de praktijk en een woordenpallet waar menig dichter jaloers op is, daagt ze de zaal uit met de vraag; 'Hoe moeilijk kan het nou eigenlijk kan zijn om de vraag centraal te stellen?' Want vaak komt het voor dat de vraag sneuvelt op het moment dat deze niet past, 'survival of the fitting' noemde ze dit. Door alle goede bedoelingen zijn we de bedoeling kwijt. Als we vroeg in het zorgproces de juiste vragen gaan stellen dat kunnen we pas echt zorgen 'voor' in plaats van zorgen 'dat'. En tussen de droom om de zorg centraal te stellen staan bezwaren, wetten en regels in de weg waar we allen dagelijks buikpijn van hebben. Deze buikpijn duwen we weg en lossen we met ratio op, omdat we niet weten waar we moeten beginnen. Youp van het Hek zei ooit, 'Je staat niet in de file, je bent de file!' De sleutel voor de verandering heb je zelf in handen. Begin, zoek medestanders en verander met kleine stapjes! 'Wees die éne die het snapt', geeft ze de zaal mee, 'wat staat je in de weg?'

In de goede voorbeelden die er wel zijn, zit er één constante, namelijk één persoon die vaak in weerwil van het systeem op eigen kracht een doorbraak realiseert. Met deze opdracht in het hart gesloten verlieten de deelnemers de zaal.