Een analyse van de zorg in coronatijd

Corona raakt de zorg op meerdere fronten onverwacht hard. We leren en improviseren veel en het respect voor de mensen die werken in de zorg is nog nooit zo hoog geweest. In onze contacten met bestuurders en managers in de zorg zien we een bijzondere spanning, waar in het Engels het woord ‘anxiety’ bij past. Helaas niet goed te vertalen in het Nederlands, maar we bedoelen dat we een combinatie zien van grote zorg voor medewerkers en cliënten/patiënten met een stevige stoot adrenaline die voortkomt uit de ervaring om schouder aan schouder achter één doel te staan, binnen organisaties, maar ook over de grenzen van organisaties heen.

Nu de crisisorganisaties zijn ingericht ontstaat er weer wat mentale ruimte om verder te kijken. Wat zien wij dan?

• Als het aantal besmettingen weer substantieel daalt komen er nieuwe thema’s op de zorg af. Voor Corona moeten er structurele maatregelen worden getroffen, zeker zolang er geen vaccin is. De tijdelijke maatregelen die zijn genomen, moeten vertaald worden naar protocollen om hier langer mee om te gaan. Tegelijkertijd moet de ‘uitgestelde’ zorg verleend gaan worden, hetgeen de druk houdt op bepaalde delen van de zorg.
• Dan kan de balans worden opgemaakt.
  • Wat hebben we geleerd van deze crisis?
    Bijvoorbeeld op het gebied van leiderschap: waarom waren we effectiever tijdens de crisis en kunnen we dit normaal ook niet doen?
    Of op het gebied van virtueel werken. Er waren drie belangrijke blokkades om hier een doorbraak in te forceren, die in één keer weg waren. Verzekeraars zijn bereid om ook online consulten te betalen en professionals hebben noodgedwongen geleerd digitaal zorg te verlenen. En ten derde lijkt het belang van privacy verdwenen te zijn met een overmatige inzet van onder andere Zoom.   
    Hier en daar zal ook de vraag door klinken: hadden we ons risicomanagement en onze crisisorganisatie wel op orde?
  • Welke gaten zijn er geslagen in de budgetten?
    Verzekeraars en overheid suggereren nu alles te betalen de eerste getallen laten echter zien dat er nog een verschil kan ontstaan van tientallen procenten met het oorspronkelijke budget. Er zijn niet alleen behoorlijke meerkosten gemaakt door ziekenhuizen en instellingen tijdens de crisis, maar er kunnen ook stevige tekorten aan de omzetkant ontstaan. Denk hierbij aan bepaalde soorten ‘uitgestelde’ zorg die niet meer geleverd hoeft of kan worden. In de langdurige zorg kan de bezettingsgraad onder druk komen. Aangezien de overheid het geld nu rijkelijk laat stromen, kan er vanuit die hoek ook niet al te veel worden verwacht.
  • Klopt onze strategische positionering nog?
    Al dan niet mede in gegeven door een veranderde financiële staat en andere ervaringen, kunnen er vragen rijzen of het verstandig is om alleen verder te gaan. Maar ook de vraag rijst of er wordt geïnvesteerd in de goede dingen?

Dit maakt dat de druk op de zorg niet afneemt, terwijl de schijnwerper er nu vol op staat. Toch hopen wij dat we later vooral terug kijken op een boeiende tijd, waarin nieuwe visies op leiderschap, procesgericht organiseren, budgetten en bezuinigen en strategie zijn ontstaan. Het is altijd lastig om als sector in middelpunt van de belangstelling te staan in crisistijd. Wij staan graag terzijde.