Ode aan de ontmoeting

David van Reybrouck is een veelzijdige Vlaamse schrijver en tevens een innovatieve denker over het openbaar bestuur. Hij schreef enkele jaren voor De Correspondent odes over uiteenlopende thema’s. Deze zomer heb ik de gebundelde verzameling odes gelezen. Het is een prachtige manier om vanuit een optimistische blik te beschrijven wat je waardeert in de wereld om je heen. Het heeft mij geïnspireerd tot een ode aan de ontmoeting.

Een werkdag van een adviseur bestaat uit vele ontmoetingen. Met collega’s, sollicitanten, huidige klanten en mogelijke nieuwe klanten. Wat maakt een ontmoeting zo mooi? Verrast worden, door een jonge collega die een nieuw perspectief inbrengt of een probleem bij een klant dat je nog niet eerder bent tegengekomen. Een klik voelen met een onbekende, door een twinkeling in de ogen of een onverwacht gesprek over een gezamenlijke interesse. Omdat je allebei in dezelfde stad hebt gestudeerd, ook al was het 10 jaar na elkaar. Of omdat je supporter bent van dezelfde voetbalclub. Een collega rijdt voordat hij op bezoek gaat bij nieuwe klanten altijd een rondje door de betreffende gemeente en bezoekt de plaatselijke hoogtepunten, een teken van oprechte interesse in de klant en een garantie voor gezamenlijke gespreksstof.

De afgelopen maanden verlopen steeds meer ontmoetingen digitaal. Sommige adviseurs zweren erbij vanuit efficiencyoverwegingen, anderen missen het live contact. Ik behoor duidelijk tot de tweede groep. Bij gesprekken met enige diepgang of overleggen in grotere groepen mis ik de energie in de zaal. De non-verbale communicatie die laat zien of iemand op het puntje van zijn stoel zit of is afgehaakt. Het bevestigende of juist fronsende oogcontact. Anderzijds heeft Corona ook geleid tot meer diepgang van sommige contacten: met name in de periode dat bij iedereen de kinderen thuis zaten heb ik klanten en collega’s beter leren kennen door persoonlijke gesprekken over de thuissituatie. En in het besef dat niemand wist wat de volgende maand zou brengen durfden sommige klanten ook werkinhoudelijk meer van hun twijfels te delen.

Een mens weet pas wat hij mist als het er niet is. Juist het ontbreken van ontmoetingen doet mij weer inzien hoe belangrijk het is om elkaar te ontmoeten als je samen verder wil komen. In de praktijk zie ik veel samenwerkingsverbanden vastlopen op een gebrek aan ontmoetingen. Als je elkaar ontmoet kun je elkaar leren kennen, begrijpen, vertrouwen, en uiteindelijk helpen. Zonder ontmoeting is de samenwerking gebaseerd op aannames en vooroordelen. Ik heb een regionale samenwerking vlot getrokken zien worden omdat twee sleutelspelers met elkaar naar de kroeg werden gestuurd. En het is niet voor niets dat in de nazit van een raadsvergadering vaak de meeste zaken worden gedaan.

Ik hoop u snel te ontmoeten.